174

Nowy Citroën to tytuł mistrzowskiej Mitologii Rolanda Barthes'a, czyli poematu prozą w kształcie felietonu napisanego w roku 1956 dla "Lettres nouvelles".

Citroën DS 19 - to była samochodowa rewolucja. DS 19 - pojazd na czterech kołach, przypominający kosmiczny spodek, triumf nowej filozofii szkła i blachy. Jan Błoński, tłumacz Nowego Citroëna, przypomniał w przypisie, że "Wóz typu DS 19 panegiryści nazywali «boginią». Litery «d» i «s» starannie wymówione dają po francusku wyraz déesse, co właśnie znaczy «bogini»". Roland Barthes napisał przed czterdziestu laty: "Myślę, że samochód jest dzisiaj dość dokładnym odpowiednikiem wielkich katedr gotyckich. Chcę powiedzieć: jest wielkim dziełem epoki, tworzonym w twórczej gorączce przez nieznanych artystów, użytkowanym w spojrzeniu, jeśli nie w praktyce, przez cały naród, który pochłania samochód jak przedmiot doskonale magiczny. [...] «Bogini» ma wszystkie cechy (a przynajmniej publiczność zaczyna jej nadawać cechy) przedmiotu, który spadł z innego świata; jednego z tych przedmiotów, które pobudzały manię nowości właściwą XVIII wiekowi i naszej powieści przyszłościowej; «Bogini» jest przede wszystkim nowym «Nautilusem»".

175

Magia "bogini" wyrażała się w spojeniach: szyby przestały grać tylko rolę okien wybitych w blasze karoserii, a stały się oczyma: umożliwiały nowy kontakt z przestrzenią, niczym wysokie okna i rozety katedry gotyckiej ułatwiały obcowanie z absolutem. DS 19 potwierdzała, że jest dobrze, że świat zmierza we właściwym kierunku, a postęp i technika triumfują. Onego czasu zstąpiła z niebios bogini pomyślności i dobrobytu.


(Śmierć w wodzie: fr. książki)